Gãy xương gò má là một trong những chấn thương phổ biến trong lĩnh vực răng hàm mặt, thường xảy ra do tai nạn giao thông, té ngã hoặc va đập mạnh. Chấn thương này không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ khuôn mặt mà còn có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng liên quan đến chức năng của mắt, thần kinh và khả năng nhai. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và phương pháp điều trị gãy xương gò má từ góc độ chuyên môn của Bác sĩ Mai Anh Kha – Bác sĩ ngoại Chấn thương chỉnh hình tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.
Cơ chế gây gãy xương gò má
Gãy xương gò má xảy ra khi xương gò má bị tác động bởi lực mạnh từ bên ngoài. Có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến tình trạng này, và mỗi nguyên nhân lại có cơ chế riêng biệt.
Nguyên nhân chính gây gãy xương gò má
Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây gãy xương gò má là tai nạn giao thông. Khi một người tham gia giao thông gặp phải va chạm mạnh, xương gò má có thể bị tổn thương do lực tác động trực tiếp. Ngoài ra, các hoạt động thể thao như bóng đá, boxing hay các môn thể thao mạo hiểm cũng có thể gây ra chấn thương tương tự.
Té ngã cũng là một nguyên nhân đáng kể dẫn đến gãy xương gò má. Khi một người té ngã, đặc biệt là ở độ cao lớn hoặc trên bề mặt cứng, xương gò má có thể bị va đập mạnh với mặt đất hoặc các vật cứng khác, dẫn đến gãy xương.
Các yếu tố nguy cơ
Ngoài các nguyên nhân trên, có một số yếu tố nguy cơ có thể làm tăng khả năng gãy xương gò má. Ví dụ, người lớn tuổi thường có mật độ xương thấp hơn, dễ bị gãy xương hơn so với người trẻ tuổi. Những người có tiền sử bệnh lý về xương khớp hoặc loãng xương cũng có nguy cơ cao hơn.
Cách phòng ngừa
Để giảm thiểu nguy cơ gãy xương gò má, mọi người nên chú ý đến việc bảo vệ bản thân khi tham gia giao thông bằng cách sử dụng mũ bảo hiểm và thắt dây an toàn. Trong các hoạt động thể thao, việc sử dụng trang thiết bị bảo hộ cũng rất quan trọng để bảo vệ vùng mặt và đầu khỏi các chấn thương.
Triệu chứng của gãy xương gò má
Khi bị gãy xương gò má, bệnh nhân thường xuất hiện một số triệu chứng điển hình. Những triệu chứng này không chỉ giúp nhận biết tình trạng gãy xương mà còn cung cấp thông tin cho bác sĩ trong quá trình chẩn đoán.
Sưng nề và biến dạng khuôn mặt
Một trong những triệu chứng rõ ràng nhất của gãy xương gò má là sự sưng nề và biến dạng khuôn mặt. Vùng gò má bị gãy thường có dấu hiệu sưng to, có thể nhìn thấy rõ ràng bằng mắt thường. Bên cạnh đó, khuôn mặt có thể bị lệch sang một bên, tạo cảm giác mất cân đối.
Đau nhức và khó khăn trong việc há miệng
Bệnh nhân cũng thường cảm thấy đau nhức khi cố gắng há miệng hoặc nhai thức ăn. Cảm giác đau có thể lan rộng ra vùng quanh mắt và tai, gây khó chịu cho người bệnh. Điều này có thể khiến bệnh nhân gặp khó khăn trong việc ăn uống và giao tiếp.
Nhìn đôi và mờ
Một triệu chứng khác của gãy xương gò má là hiện tượng nhìn đôi (song thị) hoặc nhìn mọi thứ mờ, không rõ ràng. Điều này xảy ra do sự chèn ép lên dây thần kinh dưới ổ mắt, gây ảnh hưởng đến chức năng thị giác. Nếu không được điều trị kịp thời, tình trạng này có thể trở thành mãn tính và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.
Chẩn đoán gãy xương gò má
Chẩn đoán gãy xương gò má là bước quan trọng để xác định mức độ tổn thương và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp. Quá trình chẩn đoán thường bao gồm các bước sau:
Khám lâm sàng
Bác sĩ sẽ tiến hành khám lâm sàng để đánh giá tình trạng của bệnh nhân. Qua việc hỏi thăm lịch sử bệnh lý và triệu chứng, bác sĩ có thể đưa ra những phán đoán ban đầu về tình trạng gãy xương. Việc kiểm tra các dấu hiệu như sưng nề, đau nhức và biến dạng khuôn mặt cũng rất quan trọng trong quá trình chẩn đoán.
Chẩn đoán hình ảnh
Sau khi khám lâm sàng, bác sĩ sẽ yêu cầu thực hiện các xét nghiệm hình ảnh như X-quang hoặc CT scan để xác định vị trí và mức độ gãy xương. Các phương pháp này giúp bác sĩ có cái nhìn rõ ràng hơn về tình trạng xương gãy và các mô mềm xung quanh.
Đánh giá các biến chứng
Ngoài việc xác định gãy xương, bác sĩ cũng cần đánh giá xem có bất kỳ biến chứng nào xảy ra hay không. Các biến chứng có thể bao gồm tổn thương dây thần kinh, viêm xoang hàm hoặc các vấn đề về chức năng thị giác. Việc phát hiện sớm các biến chứng sẽ giúp bác sĩ có kế hoạch điều trị hiệu quả hơn.
Phương pháp điều trị gãy xương gò má
Phương pháp điều trị gãy xương gò má phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của chấn thương. Có hai phương pháp chính là điều trị không phẫu thuật và phẫu thuật.
Điều trị không phẫu thuật
Trong trường hợp gãy xương gò má ít di lệch, bác sĩ có thể áp dụng phương pháp nắn chỉnh không phẫu thuật. Phương pháp này giúp phục hồi lại đường viền và kích thước của ổ mắt, đồng thời giải phóng sự chèn ép lên dây thần kinh dưới ổ mắt.
Các dụng cụ nắn chỉnh sẽ được sử dụng để đưa các phần xương gãy về đúng vị trí giải phẫu. Một số kỹ thuật nắn chỉnh bao gồm sử dụng sonde sắt xuyên qua mũi xoang hoặc dùng cây bóc tách đi qua ngách tiền đình. Quá trình này cần được thực hiện cẩn thận để tránh làm tổn thương thêm cho xương và các mô mềm xung quanh.
Phẫu thuật
Nếu gãy xương gò má bị di lệch nhiều, bệnh nhân sẽ cần phải phẫu thuật. Bác sĩ sẽ rạch da và niêm mạc để bộc lộ vùng bị gãy, sau đó nâng chỉnh các mảnh gãy về đúng vị trí giải phẫu ban đầu. Sau khi hoàn tất, xương sẽ được cố định bằng chỉ thép phẫu thuật hoặc nẹp vít nhỏ.
Trong quá trình phẫu thuật, nếu có sự sai lệch trong khớp cắn, bác sĩ sẽ chỉnh sửa khớp cắn ngay trong lúc phẫu thuật. Bệnh nhân sẽ được điều trị bằng kháng sinh toàn thân, thuốc chống viêm và giảm đau để đảm bảo quá trình hồi phục diễn ra thuận lợi.
Phục hồi sau gãy xương gò má
Quá trình phục hồi sau gãy xương gò má rất quan trọng để đảm bảo chức năng và thẩm mỹ của khuôn mặt được phục hồi hoàn toàn. Thời gian phục hồi có thể khác nhau tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của chấn thương và phương pháp điều trị được áp dụng.
Chăm sóc sau phẫu thuật
Sau khi phẫu thuật, bệnh nhân cần tuân thủ các hướng dẫn chăm sóc từ bác sĩ để đảm bảo vết thương lành lại nhanh chóng. Việc giữ gìn vệ sinh vùng phẫu thuật, thay băng và theo dõi các dấu hiệu nhiễm trùng là rất quan trọng.
Tái khám định kỳ
Bệnh nhân cần tái khám định kỳ để bác sĩ theo dõi quá trình hồi phục. Trong các buổi tái khám, bác sĩ sẽ kiểm tra tình trạng xương gãy, chức năng nhai và thị giác của bệnh nhân. Nếu có bất kỳ vấn đề nào phát sinh, bác sĩ sẽ có biện pháp can thiệp kịp thời.
Vật lý trị liệu
Đối với những bệnh nhân gặp khó khăn trong việc nhai hoặc há miệng sau khi điều trị, bác sĩ có thể chỉ định chương trình vật lý trị liệu. Các bài tập sẽ giúp cải thiện chức năng cơ hàm và giảm thiểu cảm giác đau nhức.
Kết luận
Gãy xương gò má là một chấn thương nghiêm trọng có thể gây ra nhiều biến chứng nếu không được điều trị kịp thời. Việc nhận biết triệu chứng, chẩn đoán chính xác và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp là rất quan trọng để đảm bảo sức khỏe và thẩm mỹ cho bệnh nhân. Nếu bạn hoặc người thân gặp phải chấn thương này, hãy nhanh chóng tìm kiếm sự tư vấn từ các bác sĩ chuyên khoa để được hỗ trợ kịp thời.
Nha khoa Emedic – Hệ Thống Nha Khoa Hàng Đầu Về Thẩm Mỹ Răng Sứ
- Website: https://nhakhkoaemedic.vn
- Email: emedicgroup@gmail.com
- Hotline: 1900 0233